Europejski Bank Centralny przygotowuje nową serię banknotów euro, która ma uhonorować wielkie postacie kultury i nauki. Wśród wybranych znalazła się Maria Skłodowska-Curie, jednak decyzja o użyciu wyłącznie francuskiej wersji jej nazwiska – „Marie Curie” – wywołała w Polsce falę sprzeciwu. Polski rząd i Narodowy Bank Polski apelują do EBC o pilną zmianę zapisu, podkreślając fundamentalne znaczenie polskich korzeni noblistki dla jej tożsamości i światowego dziedzictwa naukowego.
Ta kontrowersyjna kwestia, choć na pozór drobna, ma ogromne znaczenie symboliczne i historyczne. Dla milionów Polaków, pominięcie drugiego członu nazwiska Skłodowska to nie tylko formalność, ale umniejszenie wkładu Polski w rozwój światowej nauki. Czy EBC ugnie się pod presją Warszawy i pozwoli, by na banknotach o nominale 20 euro pojawiło się pełne nazwisko wybitnej uczonej? Czasu jest coraz mniej, bo ostateczna decyzja ma zapaść już pod koniec 2026 roku.
Polska Walczy o Narodowe Dziedzictwo na Euro Banknotach
Decyzja Europejskiego Banku Centralnego o umieszczeniu wizerunku Marii Skłodowskiej-Curie na nowej serii banknotów euro, pod hasłem „Kultura Europejska”, z miejsca wywołała w Polsce falę oburzenia. Powód jest jasny: EBC planuje zastosować wyłącznie francuski zapis nazwiska noblistki – „Marie Curie”. To dla wielu Polaków gest, który pomija i umniejsza polskie korzenie jednej z najwybitniejszych postaci w historii nauki, laureatki dwóch Nagród Nobla w różnych dziedzinach (fizyka w 1903 r. i chemia w 1911 r.).
Pominięcie panieńskiego nazwiska, które symbolizuje jej polskie pochodzenie i wychowanie w Warszawie, jest odbierane jako brak szacunku dla jej pełnej tożsamości. Maria Skłodowska-Curie, urodzona w Polsce, zawsze podkreślała swoje związki z ojczyzną, choćby po emigracji do Francji. Stąd też, walka o pełne nazwisko na europejskiej walucie to nie tylko kwestia poprawności historycznej, ale także obrona narodowej dumy i wkładu Polski w światowe osiągnięcia intelektualne. To praktyczna konsekwencja tego, jak postrzegana będzie Polska na arenie międzynarodowej.
Interwencja na Najwyższych Szczeblach: Rząd i NBP w Akcji
Polskie władze zareagowały natychmiast, podejmując skoordynowane działania dyplomatyczne i polityczne. Minister nauki Marcin Kulasek skierował oficjalny list do prezes EBC, Christine Lagarde. W piśmie, którego treść cytuje resort nauki, Kulasek podkreślił, iż umieszczenie pełnego zapisu „Maria Skłodowska-Curie” na banknocie to kwestia nie tylko formalna, ale także symboliczna. – To wyraz szacunku dla jej kulturowych korzeni i wkładu Polski w rozwój nauki – zaznaczył, wskazując na wagę gestu dla relacji polsko-europejskich.
Do interwencji aktywnie przyłączyli się także polscy dyplomaci w Brukseli, a także prezes Narodowego Banku Polskiego, Adam Glapiński, który wysłał do EBC osobny, równie stanowczy list. Sprawa stała się przedmiotem gorącej dyskusji również w Parlamencie Europejskim, gdzie głos zabierali zarówno europosłowie z Polski, jak i parlamentarzyści z innych krajów, wskazując na potrzebę zachowania oryginalnej tożsamości noblistki. Ta szeroka mobilizacja świadczy o priorytecie, jaki polski rząd nadaje tej sprawie, traktując ją jako istotny element polityki historycznej i kulturalnej.
Zarzuty o Nierówne Traktowanie: Precedens Beethovena i Cervantesa
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w swoim komunikacie prasowym zwróciło uwagę na rażącą niekonsekwencję w podejściu EBC. W przypadku innych postaci historycznych, które również mają znaleźć się na nowej serii banknotów, takich jak niemiecki kompozytor Ludwig van Beethoven czy hiszpański pisarz Miguel de Cervantes, zachowano ich pełne, oryginalne imiona i nazwiska. – Zastosowanie jedynie francuskiej wersji „Marie Curie” stawia polską uczoną w nierównej pozycji wobec innych bohaterów europejskiego dziedzictwa – podkreślono w komunikacie MNiSW, wskazując na dyskryminujący charakter decyzji EBC.
Argumentacja polskiej strony jest prosta: skoro inne narodowości mają prawo do pełnego uhonorowania swoich bohaterów, Polska oczekuje takiego samego traktowania dla Marii Skłodowskiej-Curie. Jej unikalne osiągnięcia – jako jedynej osoby w historii, która otrzymała Nagrodę Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauki – czynią ją symbolem światowych osiągnięć naukowych, a nie tylko francuskich. Ta walka to nie tylko o nazwisko, ale o fundamentalną zasadę równości i szacunku dla różnorodności kulturowej Europy.
Co Dalej? Harmonogram i Szanse na Zmianę
Europejski Bank Centralny, pomimo trwających kontrowersji, kontynuuje prace nad nową serią banknotów euro. Według nieoficjalnych informacji, wizerunek Marii Skłodowskiej-Curie ma znaleźć się na banknocie o nominale 20 euro, co podkreśla jej rangę i globalne uznanie. Jednakże, to właśnie zapis jej nazwiska pozostaje kluczową kwestią sporną, która może wpłynąć na odbiór całej serii w Polsce i wśród Polonii na świecie.
Ostateczna decyzja w sprawie wyglądu banknotów, w tym zapisu nazwiska polskiej uczonej, zostanie ogłoszona pod koniec 2026 roku. Do tego czasu polskie władze zapowiadają dalsze, intensywne działania na arenie międzynarodowej, aby zachować pełne brzmienie imienia i nazwiska wybitnej Polki na europejskiej walucie. Los banknotów 20 euro z wizerunkiem noblistki, a tym samym symboliczny wyraz szacunku dla jej polskiego dziedzictwa, wciąż pozostaje otwarty. Czy EBC ugnie się pod presją? Przekonamy się w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy. To decyzja, która zaważy na historycznym wizerunku Polski w Unii Europejskiej.
Read more:
PILNA interwencja rządu. EBC pominie Skłodowską-Curie na banknocie 20 euro?
