Wielu Polaków może niebawem przeżyć niemiłe zaskoczenie. Coraz więcej przepisów nakłada na obywateli obowiązki, o których istnieniu często nie mają pojęcia. Co gorsza, ich nieznajomość nie chroni przed dotkliwymi konsekwencjami finansowymi. Mowa o niezapowiedzianych kontrolach, które mogą zakończyć się nałożeniem grzywny sięgającej choćby 5000 zł. Urzędnicy lub strażnicy miejscy mają prawo zapukać do naszych drzwi w każdej chwili, by zweryfikować, czy dopełniliśmy kluczowego obowiązku. Dotyczy to setek tysięcy właścicieli domów jednorodzinnych, ale także mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Problem jest poważny, ponieważ termin na uregulowanie formalności minął już dawno, a system wciąż wykazuje ogromne luki. Warto sprawdzić, czy nie znajdujemy się w grupie ryzyka, zanim będzie za późno.
Czym jest CEEB i dlaczego grozi za to tak wysoka kara?
Kluczowym obowiązkiem, którego niedopełnienie może nas kosztować tysiące złotych, jest złożenie deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). To ogólnopolska baza danych, której celem jest zebranie kompleksowych informacji o źródłach ciepła i spalania paliw w budynkach na terenie całego kraju. Dane te są niezbędne do skutecznej walki ze smogiem i planowania polityki energetycznej państwa. Obowiązek złożenia deklaracji dotyczył każdego właściciela lub zarządcy budynku, który posiada źródło ciepła o mocy do 1 MW.
Termin na złożenie dokumentu dla istniejących budynków upłynął 30 czerwca 2022 roku. Mimo upływu czasu, szacuje się, iż wciąż tysiące Polaków nie dopełniło tej formalności. Rząd i samorządy zintensyfikowały działania kontrolne, aby uzupełnić brakujące dane. Grzywna w wysokości do 500 zł może być nałożona w formie mandatu karnego bezpośrednio przez kontrolera. jeżeli jednak sprawa trafi do sądu, kara może wzrosnąć do astronomicznej kwoty 5000 zł. To potężny środek odstraszający, który ma zmobilizować zapominalskich do natychmiastowego działania.
Kto i kiedy może przeprowadzić kontrolę w Twoim domu?
Uprawnienia do przeprowadzania kontroli w zakresie CEEB posiadają wyznaczeni pracownicy urzędów gmin, a także funkcjonariusze straży miejskiej lub gminnej. Co najważniejsze, kontrola może być niezapowiedziana. Oznacza to, iż urzędnik ma prawo pojawić się pod naszymi drzwiami bez wcześniejszego uprzedzenia i poprosić o wpuszczenie na teren nieruchomości w celu weryfikacji źródła ogrzewania. Kontrolerzy mają prawo dokonać oględzin kotłowni czy miejsca, w którym zainstalowany jest piec lub kominek.
Podczas inspekcji weryfikowane jest, czy faktyczne źródło ciepła jest zgodne z tym, co zostało zadeklarowane w CEEB. W przypadku braku jakiejkolwiek deklaracji, kontrolerzy sporządzają protokół, który staje się podstawą do wszczęcia postępowania mandatowego lub skierowania sprawy do sądu. Warto pamiętać, iż utrudnianie lub uniemożliwianie przeprowadzenia takiej kontroli również jest karalne. Dlatego najważniejsze jest nie tylko złożenie deklaracji, ale także upewnienie się, iż zawarte w niej dane są w 100% zgodne z prawdą.
Jak uniknąć kary? To ostatni dzwonek na działanie
Dobra wiadomość jest taka, iż wciąż można uniknąć dotkliwej grzywny, choćby jeżeli przegapiliśmy ustawowy termin. Kluczem jest działanie, zanim zapukają do nas kontrolerzy. Należy jak najszybciej złożyć zaległą deklarację do CEEB. Można to zrobić na dwa sposoby:
- Elektronicznie: Najprostsza i najszybsza metoda. Wystarczy wejść na stronę ceeb.gov.pl, zalogować się dzięki Profilu Zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej i wypełnić prosty formularz online. Cały proces zajmuje zaledwie kilka minut.
- Papierowo: jeżeli nie posiadamy dostępu do internetu, formularz można pobrać ze strony internetowej lub otrzymać w urzędzie gminy. Wypełniony dokument należy następnie złożyć osobiście w urzędzie adekwatnym dla lokalizacji nieruchomości.
Złożenie deklaracji po terminie, ale przed rozpoczęciem kontroli, jest traktowane jako tzw. „czynny żal”. W większości przypadków urzędnicy odstępują wówczas od wymierzenia kary, ponieważ cel ustawy – czyli zebranie danych – został osiągnięty. Zwlekanie z tym obowiązkiem jest więc skrajnie nieopłacalne i ryzykowne. Wystarczy kilka minut, aby zabezpieczyć się przed mandatem na 500 zł lub grzywną w wysokości choćby 5000 zł.
To nie jedyny obowiązek. Sprawdź, czy nie grozi Ci inna kara
Deklaracja CEEB to tylko jeden z wielu obowiązków, o których właściciele nieruchomości często zapominają. Równolegle gminy prowadzą wzmożone kontrole dotyczące gospodarki nieczystościami ciekłymi. Właściciele domów wyposażonych w szamba lub przydomowe oczyszczalnie ścieków muszą posiadać podpisaną umowę z firmą asenizacyjną oraz regularnie gromadzić rachunki potwierdzające wywóz nieczystości. Brak takiej umowy lub dowodów regularnego opróżniania zbiornika również może skutkować wysoką grzywną.
Żyjemy w czasach, gdy liczba regulacji i obowiązków administracyjnych stale rośnie. Warto regularnie sprawdzać komunikaty lokalnych urzędów i być na bieżąco ze zmianami w prawie. Proste czynności, takie jak weryfikacja złożonej deklaracji CEEB czy sprawdzenie ważności umowy na wywóz szamba, mogą uchronić nas przed poważnymi problemami finansowymi i stresem związanym z niezapowiedzianą wizytą kontrolerów. Lepiej poświęcić chwilę na weryfikację niż później tłumaczyć się przed urzędnikiem i płacić wysoką karę.
Read more:
Urzędnicy pukają do drzwi bez zapowiedzi. Możesz zapłacić 5000 zł kary za to jedno!
